Wie is dit?
06-09: In plaats van een ‘Wat is dit?’ Een ‘Wie is dit?’
De meeste AWN’ers in Nijmegen zullen hem ongetwijfeld herkennen… Overigens ben ik wel op de hoogte van wie dit is en bij welke opgraving deze foto is gemaakt. Het is meer bedoeld voor onze AWN leden: weten zij ook wie en waar…
Bericht van RCE op LinkedIn,
Tot in de jaren negentig voerde de ROB grote opgravingen met de eigen velddienst uit. Sommige duurden vele jaren, zoals de opgraving op het Kops Plateau in Nijmegen. Wie zien we hier? Tussen 1986 en 1995 heeft de ROB onder leiding van Willem Willems een grootschalige opgraving uitgevoerd op het Kops Plateau in Nijmegen. De opgraving bracht de resten van een vroeg-Romeinse legerplaats en een grafveld aan het licht. Ook werden resten van de militaire stad (canabae legionis) aangetroffen. De landschappelijke locatie is zeer markant: op een hooggelegen stuwwalplateau. Het moet voor de medewerkers van de velddienst van de ROB een geweldige ervaring zijn geweest om in Nijmegen op te graven. Op de foto zien we veldarcheoloog Glenn Tak met een prachtige intacte glazen voorraadfles. Rechts op de foto staat kraanmachinist Ben de Wit die, evenals zijn broer Nol, vaak werd ingehuurd voor graafwerk. In 2005 wonnen zij de Grote Prijs der Nederlandse Veldarcheologie. Op 1 januari 1947 werd de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB) opgericht. Voor ons aanleiding om in 2022 in een reeks berichten terug te blikken op de totstandkoming van archeologische monumentenzorg in Nederland. Hoe kreeg dit vorm en: waar staan we nu? Dit is nr. 67. Volg de serie op LinkedIn met #75jaaramz.
Wat is dat voor een ding?
10-07-2022:
Vandaag in deze serie twee voorwerpen, een scherf (a) en een gebroken voorwerp van tefriet (b)
a: Grijs aardewerk, gestempeld, geen steengoed.
Wij hebben onze ideeën erbij maar zouden graag nog andere suggesties horen.
A:
Bij foto B, zijn er misschien nog andere suggesties dan netverzwaring of weefgewicht…?
22-05-2022:
In de serie ‘Wat is dit?’ Hebben we weer iets (uit de Betuwe) waar we niet uitkomen. Hopelijk weet iemand van deze groep het wel. Het is een grijsbakkend handgevormde aardewerk scherf, niet gedraaid, enigszins hol gevormd. Voorzien van een gat van 7,5 mm doorsnede en aan de twee uiteinden zit een afgewerkte rand(!). De lengte is 13,4 cm, de breedte is 7 cm. De dikte van dit raadsel varieert van 7 t/m 11 mm. Het object zat tussen materiaal vanaf de IJzertijd tot in de Late Middeleeuwen, dus enige context is niet aanwezig. Wie o wie?
Deze stand kan natuurlijk ook (of omgekeerd):
Gaarne reageren onder aan deze pagina..
14 oktober, 2021:
Peter Seinen: “Dit voorwerp van roodbakkend aardewerk is een onderwatervondst bij de loskade in de Maas bij Cuijk.
Op deze plaats was in de laat Romeinse tijd ook al een loskade, waaronder een dikke laag bewoningsafval lag. Dit voorwerp stak uit deze laag en is dus waarschijnlijk Romeins te dateren. Het lijkt een poot van een groter onbekend voorwerp, maar de functie is onbekend. We tasten in het duister.
Ter oriëntatie: de dikte van de poot is aan het uiteinde circa 4 bij 4 cm.
Wie heeft dit eerder gezien en wil haar of zijn inzichten met ons delen?”
Gaarne reageren onder aan deze pagina..
08 oktober, 2021:
Op de laatste schervenavond, 21 september j.l. toonde Paul Klinkenberg ons een zwaar massief bronzen voorwerp, gevonden in de Ooijpolder. Er zitten geen gaten, versieringen of inscripties aan dit object. Om te achterhalen wat dit is zoeken we jouw hulp! Gaarne reageren onder aan deze pagina..
De oproep heeft tot nu toe twee suggesties opgeleverd, dank daarvoor, maar we hopen op meer..
30 september, 2021:
In een kringloopwinkel vond Rob de Loos deze eigenaardige roodbakkende pot, die origineel 4 oren gehad moet hebben. Twee fraai aangeknepen oren bovenaan en twee staande worstoren onder aan de pot, waarvan er ooit een afgebroken is. Deze is zo te zien slecht gehecht geweest aan de pot. Bovendien is de bovenrand verdwenen, dus weten we niet of de pot misschien van een tuit of bijvoorbeeld een uitschenk-opening voorzien is geweest.. De pot is op een schijf gedraaid en van binnen van loodglazuur voorzien. De buitenzijde is slechts aan de bovenkant geglazuurd. Het heeft een platte bodem. De maten zijn: hoogte 25 cm, breed 31 cm, opening boven 23 cm, omtrek 1 meter, bodem 15 cm .
Is er iemand die iets weet over de functie van dit voorwerp? Gaarne reageren onder aan deze pagina..
29 april, 2021: Een kleine test, Jan Kusters heeft een eigenaardig metalen voorwerp gevonden. Wat het is staat inmiddels in het zw/wit filmpje hieronder.
Het voorwerp van Jan Kusters:
14 januari 2021: Marijke Pennings vond ‘op een akker in de buurt van Nijmegen’ een voorwerp dat we niet kunnen determineren. Het is van witte pijpaarde, dat hiermee erg ‘Romeins’ aanvoelt, het is hol, maar we kunnen het niet thuisbrengen, vandaar dat we jullie hulp inroepen. Wat is dit? Reacties gaarne onder aan deze pagina of ons FB.. Met dank Thuiswerkgroep BMMA!
Met dank aan Kasper van den Berghe, archeoloog bij gemeente Arnhem, wisten we via FaceBook binnen een paar uur wat dit raadselachtige stukje keramiek voorstelt. Kasper van den Berghe: “Zonder enige twijfel is dit een deel van een pelgrimshoorn! Een pracht van een vondst!! Valt in de categorie zeldzaam. Google maar op pelgrimshoorn pijpaarde en dan komen er wel een aantal voorbeelden. Dit is de ‘jachthoorn’ variant; de rondgekrulde. Late middeleeuwen, vroege nieuwe tijd dateren ze doorgaans.”
Afbeelding geleend van Erfgoedlokaal!:
Ook te vinden op Erfgoed Leiden en omstreken
De vondst van Marijke Pennings:
28-12-2020: Aanvullende info door Fred Friedrichs over de gevonden voorwerpen op deze pagina.
Wat betreft het voorwerp met gat wordt er in de literatuur vaak gesproken over Romeinse netverzwaarders. Ik kan mij voorstellen dat dat dan aan een werpnet werd gebruikt en dat er dan meerdere verzwaarders vastgemaakt werden.
Deze netverzwaarder is wel heel erg dun en een functie als amulet valt daarom niet uit te sluiten. Het betreft hier een losse vondst en de locatie kan bij de aanleg van de brug de Oversteek opgespoten zijn. Echte conclusies kunnen derhalve niet of nauwelijks gegeven worden.
Vuursteen
Over de vuursteen kan weing gezegd worden. Op basis van natuurlijke processen kan zo’n steen makkelijk de vorm aannemen van een artefact. Ook tijdens het ploegen van het terrein kunnen er bepaalde vormen ontstaan. De discussie tussen de Eolithofielen en de Eolithofoben zou bij deze vuursteen makkelijk aangewakkerd kunnen worden. Voorlopig is het dus een mooi stuk vuursteen en gezien de kleur zou het zomaar Rijckholt kunnen zijn.
Steenland
De vuursteen uit de buurt van Schimmert komt van een terrein dat al sinds honderden jaren ”door de plaatselijke bewoners als “steenland” wordt aangeduid. Dit betreft echter niet de vuurstenen die er regelmatig worden opgeraapt maar de bekapte zandstenen en tufstenen die bij het ploegen omhoogkomen. Het is bouwmateriaal van een Romeinse villa aan de Diepestraat [zie foto] Ook is er bij opgravingen aan de Diepestraat een grafveld met urnen uit 500 voor Chr. blootgelegd. Rondom Valkenburg aan de Geul zijn meerdere Romeinse villa’s gevonden.
Het een en ander wordt mooi uitgelegd op een archeologische rustplek aan de Diepestraat, op het kruispunt van twee Romeinse wegen uit 200 na Chr.
Romeinse sokkel van een Jupiterzuil op het villaterrein aan de Diepestraat in de buurt van Schimmert Zuid Limburg.
Fred Friedrichs
07-10-2020
Fred Friedrichs
Vindplaats zoals op de tekening is aangegeven, het heeft een mooi patina. (kwartsitisch gesteente?) Fred denkt aan een amulet uit de … tijd(?), de binnenkant van het gat heeft ook patina. De maten zijn 5 x 3 cm. Wie?
Onderaan deze pagina nog een opmerking over dit voorwerp door K. van Erp
05-10-2020
Deze vuursteen is gevonden in de buurt van Schimmert in Zuid Limburg. Afmeting is af te lezen op de foto’s hieronder. Maximale hoogte 7.5 cm.
Zou zomaar een eoliet kunnen zijn. Maar je weet maar nooit.
Wie kan mij hier iets over vertellen? Reacties gaarne onderaan deze pagina!
Groet,
Fred Friedrichs
Hier meer foto’s van dezelfde steen:
08-05-2020
Eric Frericks
Wilde dit bijzondere stuk vuursteen hier graag laten zien die ik vond langs een akker in Goirle Noord Brabant, ben erg benieuwd hoe oud dit stuk zou kunnen zijn.
13 cm lang , 28 cm omtrek en 6,5 cm dikte.
Een antwoord van onze specialist Joy de Jong op deze vraag:
Met een enkele foto valt er niet alles over te zeggen..
Wat me opvalt is, dat de vlakken van de steen een duidelijk kleurverschil hebben op de foto. (kan aan de foto liggen…)
Het vlak bij de gele pijl lijkt donkerder van kleur, dan de rest van de steen.
Dit kleurverschil kan alleen ontstaan, als er een tijdsverschil van duizenden jaren zit, tussen de oorspronkelijke vlakken en de donkere stukken, waarbij de donkere stukken recenter zijn.
Dat vertroebelt het beeld, maar zoals ik het (alleen vanuit een foto) kan zien, is er geen echt gerichte retouche op te zien en zijn de “negatieven” van een slagbult ook niet aanwezig. Wel wat afgeschilferde stukjes , maar dan bij het recentere vlak maar dat zijn eerder beschadigen door botsing met andere stenen dan gerichte retouche.
Enkele mogelijkheden:
- Hachereau, uit het midden-paleolithicm, maar dan moeten er mooie afslagen aan de andere kant zitten,
- Afslagbijl uit Michelsbergcultuur, maar daarvoor zie ik te weinig gerichte bewerking en de patina is te oud, of……..
- Een “eolith” een steen die toevallig door butsen en andere natuurlijke processen scherpe randen verkreeg.
Zoek op google maar eens “eolith”. (of iets minder wetenschappelijk “kynolith”.
Ik houd het -onder voorbehoud en zonder de steen echt te hebben kunnen zien- op het laatste.
Echter, ik wil niet op mijn geweten hebben dat iemand een prachtig paleolithisch voorwerp wegmikt, want oo kmijn kennis van dergelijke artefacten is slechts beperkt. bovendien is “Life” beoordelen met het stuk in de hand altijd een stuk gemakkelijker..
Hieronder een afbeelding van een hachereau uit het laat-Aucheuleen:
Groeten, Joy de Jong
Naschrift van de webmaster: Breng het voorwerp eens mee op onze jaarlijkse ‘Schervenavond’ in september. Dan kunnen alle belangstellenden eens kijken. Houdt hiervoor onze agenda in de gaten!
Uw opmerkingen gaarne onder deze rubriek, dan kunnen we er allemaal iets van opsteken.
07-05-2020
Geachte Dhr / Mevrouw ten Hag,
Bij een verbouwing is er een grote steen met een rare vorm boven de grond gekomen. Ik heb uw contactgegevens gevonden op de site van AWN. Ik hoop in contact te komen met iemand die vanuit foto’s kan bepalen wat het betreft. (klik aan voor vergroting)
Uw opmerkingen gaarne onder deze rubriek, dan kunnen we er allemaal iets van opsteken..
21-04-2020
Beste Leo ten Hag,
Ik vond vandaag een stenen voorwerp in mijn moestuin, niet heel bijzonder denk ik, maar ik ben nieuwsgierig naar wat het is geweest. Is er iemand van AWN Nijmegen die er even naar wil kijken? Vindplaatsen: polder net buiten Nijmegen.
De zelfde inzender heeft ook onderstaande visharpoen gevonden. Weet iemand iets over de ouderdom hiervan?
Uw opmerkingen gaarne onder deze rubriek, kunnen we er allemaal iets van opsteken 🙂
Wat is dat voor een ding?
Stel, je loopt over een bospad en ziet dit liggen…Dit bijzondere, ijzeren voorwerp weegt 134 gr. Voor wie niet weet wat het is, kan voor meer info op de foto klikken.. of uw reactie hier.
Bij het sorteren van scherven geschikt voor onze voorbeeldcollectie, gaan we o.a. scherven uit de stort van de opgraving Canisius-college 1989(!) gebruiken. Deze, door leden van de voormalige Stichting Stadsarcheologie verzamelde scherven worden bewaard in de AWN collectie. Een dergelijke ruwwandige rand komt ons niet bekend voor. Graag gebruiken wij deze plaats om jullie te vragen wat het nog meer zou kunnen zijn dan een deksel. Een deksel is niet (nooit?) voorzien van een dergelijke rand. Op de foto’s is de boven- en onderzijde te zien.
Eventuele reacties onder aan deze pagina.
Ons medelid Jan Kusters die met een uniek langlopend project bezig is (zie o.a. laatste jaarverslag), heeft twee vragen voor ons.
Paardenbeslag? En een zeer zware gesp 7cm breed, voor paardentuig?
Klik aan voor een grotere foto.
Op deze vraag van Jan Kusters is dankzij PAN een antwoord gekomen. In onderstaand PDF bestand is alles hierover te lezen:
Voor groter formaat PDF, klik op
Hier de weggevallen tekening die niet op het PDF doorkomt:
aanvulling: beide voorwerpen hebben een Romeinse context.
Hoi Jan
Tav het voorwerp met de vele gaatjes……ik moest even denken aan een soort van agrave. Dat wordt als een neusring bij een koe gedaan die graag bij andere koeien op stal of weide aan de speen van een andere koe lebbert/drinkt. Doordat deze ring soort van prikkende haakjes heeft, wordt dat door de andere koe als niet prettig ervaren en deze loopt dus weg. Probleem van illegale melkafname is hiermee opgelost.
Een hersenspinsel !!
Over het ding in de moestuin van 21-04 denkt Fred Friedrichs aan een klappersteen, maar hij wil hem eerst eens in de handen houden.
Marijke Pennings vermoedt een Heksensteen of paramoudra, steen vaak vuursteen, met binnenin zachter deel dat door water weggestroomd is.
De vuursteen uit Lent (7-10), van Fred:
Slinger hem eens rond aan een touw. Misschien een zoemsteen?