Reisje langs de Rijn

‘Ligt hier het dynamietschip?’, vraagt een jonge man als ik zondagochtend mijn favoriete Rijnstrandje verlaat. ‘Dynamietschip?’ Mijn hoofd moet nog terug naar de werkelijkheid. ‘Ja, bij Omroep Gelderland werd gezegd dat tegenover Spijk door de lage waterstand een schip te zien is.’ Ik geef aan dat ik maar een rondje van een paar strandjes heb gelopen, en dat het schip dan waarschijnlijk nog iets verder ligt. Hij maakt aanstalten om door te lopen. ‘Woon je in Duitsland?’, vraag ik als ik zie waar een van z’n zoontjes mee rondloopt. Hij blijkt in Nederland te wonen, dus ik wijs hem er toch maar even op dat de regels voor een metaaldetector in NRW best streng zijn. Hij klapt hem in. (Verandert dat de zaak?) Als ik hem door het zand zie wegbaggeren, de twee kleine jongens achter hem aan, hoor ik nog net de piepstem van het jongste zoontje: ‘Pap, moeten we dit straks helemaal weer terug lopen?’

Eenmaal thuis toch maar eens gegoogled op dynamietschip. En ja, het item popt meteen op. En enkele dagen later wordt het door Bas gedeeld in onze Whatsapp-groep. Onze afdeling kampt met de naweeën van de Vierdaagse: de Covid-19-golf heeft ook onze gelederen bereikt en houdt de gemoederen in de app-groep aardig bezig. Onze woensdagavondgroep komt op een enkeling na niet bij elkaar. Ik besluit deze woensdagochtend daarom maar eens op onderzoek uit te gaan. Kijken of ik dat schip kan vinden en een verslagje kan maken om de thuisblijvers enige afleiding te bieden.

Eerst maar eens wat ‘desk research’. Het wrak is van het schip Reimer, de inhoud afkomstig van een kruitfabriek in Keulen en bestemd voor Antwerpen, om daarna verder verscheept te worden naar de goudmijnen van Zuid-Afrika. Het schip had ongeveer 100.000 kilo dynamiet aan boord! De boot ontplofte, waarschijnlijk bij het overladen, bij Griethausen, op enkele honderden meters van Spijk. Hoe dat kon gebeuren, is nog altijd onduidelijk. De ontploffing was in ieder geval groot. Ramen in de verre omgeving sneuvelden. Op 22 maart 1895 meldde dagblad De Gelderlander zelfs dat de schok tot in Heerlen (Limburg), Tietjerk (Friesland) en in Mönchengladbach (Duitsland) te voelen was. En er vielen bij het ongeluk dertien doden, een van de redenen ook waarom de oorzaak van de ramp moeilijk te achterhalen is. Wie erbij was kon het niet navertellen…
Op de site van heemkundekring Rijnwaarden staat een verhaal over het ongeval, volg de link.

Ik parkeer op de parkeerplaats bij het Klärwerk (waterzuivering) Kleve. Je mag hier met de auto niet verder over de dijk. Ik volg mijn normale route via de strandjes. Zelfs sinds zondag is het water nog gedaald. Een van de kleine eilandjes die in het water waren ontstaan is inmiddels gewoon bereikbaar.
Op en af gaat het over de stranden en kribben, westwaarts. Een van de kribben ligt inmiddels zover droog dat je er zelfs omheen kunt. En dan zie ik opeens het schip in de verte liggen. Prachtig! Ik krijg – in combinatie met de temperatuur en de blauwe lucht – een waar ‘onbewoond eiland’-gevoel.

Dichterbij lijkt het eerst alsof het schip niet zo groot is, maar eenmaal voorbij de voorsteven zie ik dat er nog een flink stuk achter zit. Van opzij zie je pas goed, dat het best lang geweest is. Nu zijn de ribben door zon en water gebleekt, het lijkt op het vergane gratenstelsel van een enorme vis. Toch wel bijzonder om dat hier zo te vinden. En zeker als er verder niemand is…

Wat ik al las in het verhaal op de site van de heemkundekring zie ik trouwens ook voor mijn ogen: souvenirjagers hebben onlangs nog geprobeerd een van de enorme spijkers mee te nemen. En het is duidelijk niet gelukt…..het schip heeft gewonnen.

Ik besluit nog een strandje verder te lopen en stuit op een FKK-paar. Ook zij hadden blijkbaar dat ‘onbewoond eiland’-gevoel, en met deze hitte geen ongelijk. Op de terugweg kijk ik nog wat rond, en doe nog een ontdekking. Onder de stenen van de krib denk ik eerst wat aangespoeld hout te zien, maar bij nader inzien denk ik dat het gaat om een soort matten van takken ter versteviging. Maar of het dat ook echt is?

Omdat ik de pas er wat meer in heb dan normaal vandaag geen vondsten. Daarom deel ik deel met jullie enkele vondsten van de afgelopen zondagen.

Vorige week zondag was ik aan de overkant van de Rijn, net onder Xanten. Dat laatste had je kunnen raden als je mijn foto ziet: een fragment van een mineraalwaterflesje (van rond 1900) met de naam Xanten er nog net op. Verder een stukje flens van een Romeinse tegula, flink gesleten door het water, maar toch onmiskenbaar. En een fragment met een boorgat dat wellicht een netverzwaarder was? Ik heb mijn twijfels maar zal het binnenkort eens in de groep laten zien.

Afgelopen zondag was ik op dezelfde plek als vandaag. Ook toen vond ik een fragment van een mineraalwater- of priklimonade-fles. Het betreft een kogelfles (Knickerflasche) met flink wat tekst erop: Eigenthum der firma **** Küpper ****Rhein. Je vindt ze zelden heel, want de knikker die door het koolzuur de fles dichthield was uiteraard gewild bij kinderen. Online vind ik een afbeelding van het flesje, ze werden gemaakt tussen 1880 en 1930 bij de firma Th. Küpper in Duisburg am Rhein. Dus hij kan ook zomaar met het schip zijn geëxplodeerd ;-).

Het meest interessante fragment is een stuk sterk gemagerd aardewerk. Wie het weet mag het zeggen….

Voor wie zelf wil gaan kijken: neem de ringweg om Kleve richting Emmerich. Op de rotonde linksaf naar Griethausen: door het dorp en door de waterkering het schiereiland op. Voor de fabriek linksaf richting Klärwerk en parkeren op de aangegeven parkeerplaats. Je kunt daarna ofwel een stuk over de dijk en bij de eerste mogelijkheid (er staat een hek open) afdalen naar het water. Of de hele route over de dijk afleggen (dat mag ook per fiets) en op het laatste moment afdalen. Hieronder de exacte plek, ongeveer 2 km van de parkeerplaats.

Tot zover mijn uitstapje. Ter afsluiting een kleine fotografische fruitmand voor alle zieken. Beterschap! En het zijn niet alleen de gewone schippers die af en toe wat overboord zetten: een van mijn fruitjes komt vast van een buffet op een of andere fancy Rijncruise.


Geplaatst

in

door

Reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *