Een beeldverslag van het onderzoek op de Duivelsberg
De ‘hoge grond’ ten zuidoosten van Nijmegen: een deel van het tijdens de voorlaatste ijstijd (circa 150.000 jaar geleden) gevormde stuwwallenlandschap.
Het gebied kent steile hellingen….
kloven/holle wegen
Een markant punt is de 75.9 meter hoge Duivelsberg. Circa 1.000 na Chr. werd hier een zogenoemd ‘mottekasteel’ gebouwd, met een hoofd- en voorburcht. Vanaf de voorburcht heeft men een weids uitzicht over de laagvlakte.
Het gebied is nu Nederlands grondgebied, maar dat is het pas sinds de Tweede Wereldoorlog. Daarvoor was het Duits grondgebied. Ter compensatie van geleden oorlogsschade werd de ‘Teufelsberg’ door de Nederlandse overheid geannexeerd en heet sindsdien Duivelsberg
In de septemberdagen van 1944 werd hevig gevochten om het bezit van de Duivelsberg of, zoals de Amerikanen hem noemden, ‘Devil’s Hill’
Het bezit van deze hoogte (en van de ‘hoge grond’ bij Groesbeek in het algemeen) betekende controle over de toegangswegen vanuit het zuidoosten en zuidwesten naar Nijmegen en de Waalbrug
In het voorjaar van 2013 begon een groep AWN’ers aan een systematisch onderzoek naar de sporen die de Tweede Wereldoorlog in het gebied had achtergelaten. Hier op een groepsfoto (vlnr Roeland Hilgers, Martien Verrijt, Paul Klinkenberg, Leo ten Hag, Mike den Hartog, Harry Brink, Bas van Maaren en Willem Kuppens. Niet op de foto: Bernhard Deeterink, Henri Artz)
Onderzoekers in het veld
Met een piketpaaltje wordt een (mogelijk) oorlogsspoor gemarkeerd. Begroeiing maakt sporen soms moeilijk zichtbaar….
Het terrein is soms lastig begaanbaar
Een spoor wordt afgebakend met jalons, voorzien van een vak- en spoornummer. Deze worden met behulp van een veldlaptop geregistreerd. In veel gevallen wordt het spoor gefotografeerd. Het fotobordje geeft de naam van het onderzoek weer (‘DB’), het jaar, vak- en spoornummer. De pijl geeft het noorden aan.
Met een mobiele telefoon worden de GPS-coördinaten van een spoor vastgelegd; deze kunnen later op een geografische kaart of luchtfoto over worden gebracht
Lopengravenstelsels worden handmatig ingemeten met duimstok en meetlint…
en op mm papier ingetekend
De benodigde materialen moeten van spoor naar spoor mee worden gesjouwd. Soms is een kruiwagen handig, maar het terrein is daar niet altijd even geschikt voor…
De tijdens een velddag verzamelde gegevens worden thuis uitgewerkt. Het resultaat: een ingevuld registratieformulier en een kaartje met de onderzochte vakken
De coördinaten van elk spoor zijn op een geografische kaart overgebracht
De sporen worden waar mogelijk gekoppeld aan de aanwezigheid van militaire eenheden en operaties. Een uitgebreide beschrijving van het landschap (van natuurgebied naar oorlogsgebied) en de militaire operaties tussen september 1944 en februari 1945 is tot slot te lezen in het boek Groesbeek Heights.
